Zdarza się, że umowy tzw. „kredytów frankowych” zawierają niedozwolone zapisy, które zaburzają relacje między kredytodawcą, a kredytobiorcą. Są one jednak elementem, który może okazać się przydatny w czasie sporu z bankiem.
Co to jest klauzula abuzywna?
Klauzula abuzywna to takie postanowienie umowy, które nie zostało uzgodnione indywidualnie z konsumentem. Konsument nie miał wpływu na treść tego postanowienia, a prawa i obowiązki konsumenta zostały określone w sposób, który jest sprzeczny z dobrymi obyczajami. Klauzula abuzywna narusza w sposób rażący interesy konsumenta i jest niewiążąca na podstawie art. 3851 § 1 Kodeksu cywilnego.
Klauzule abuzywne — czy są niedozwolone?
Aby określić czy dane postanowienie umowy jest niedozwolone, muszą być spełnione dwa główne warunki. Po pierwsze, zapis taki nie został indywidualnie uzgodniony z konsumentem, a po drugie, nie określa on jednoznacznie głównych świadczeń stron umowy.
W polskim orzecznictwie sądowym wszelkie postanowienia, które mają na celu naruszenie równowagi pomiędzy stronami umowy poprzez nierównomierne rozłożenie uprawnień i obowiązków, są uznawane za abuzywne. Dotyczy to nie tylko interesów ekonomicznych, ale także innych aspektów, które zasługują na ochronę konsumenta, takich jak czas, prywatność, godność osobista czy satysfakcja wynikająca z zawarcia umowy o określonej treści.
Praktyki sprzeczne z dobrymi obyczajami obejmują wszelkie działania wykorzystujące niewiedzę, naiwność czy brak doświadczenia konsumenta, naruszające zasadę równorzędności stron umowy, wprowadzające dezinformację i wpływające na błędne przekonanie konsumenta.
Jak rozpoznać, czy umowa zawiera w swej treści niedozwolone zapisy?
Stwierdzenie, że dana klauzula umowna jest niedozwolona, nie zawsze jest łatwe. W takiej sytuacji warto skorzystać ze wskazówek zawartych poniżej.
– Najprostszym sposobem jest wpisanie fragmentu klauzuli, który wzbudził naszą wątpliwość w wyszukiwarkę, w celu sprawdzenia czy ktoś inny miał podobną wątpliwość i pisał o danym zapisie jako o klauzuli abuzywnej.
– Warto także zweryfikować zapisy umowy pod kątem art. 385 KC, który zawiera katalog kryteriów oceny danej klauzuli.
– Kolejnym sposobem jest sprawdzenie bazy danych, zawierającej decyzje prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsument (UOKiK). Zawiera ona listę klauzul abuzywnych zawartych zarówno w umowach bankowych, jak i ubezpieczeniowych. Każda pozycja zawiera decyzję z omówieniem, którą można pobrać w formacie PDF i wydrukować.
Klauzule abuzywne – czy można zrobić coś jeszcze?
Prawie każda umowa frankowa zawiera klauzule abuzywne. Niestety w niektórych przypadkach niedozwolone postanowienia były ustalane indywidualnie z kredytobiorcami, w wyniku czego zgodnie z ustawą nie są one traktowane jako abuzywne.
W celu weryfikacji swoich umów kredytowych waloryzowanych kursem franka szwajcarskiego zachęcamy do pobrania mapy klauzul abuzywnych, sporządzonej przez Rzecznika Finansowego. Wskazany katalog klauzul niedozwolonych pochodzi z umów lub regulaminów kredytów hipotecznych zawieranych przez banki z konsumentami w okresie 2002-2009. Wskazany katalog zawiera przykładowe klauzule z większości banków.
Rzecznik Finansowy tworząc niniejszy zbiór klauzul abuzywnych, opierał się na wzorcach umów przesłanych przez klientów w ramach postępowań interwencyjnych czy na też potrzeby wydania tzw. istotnych poglądów. Należy jednak pamiętać, że nie jest to zbiór zamknięty i jeżeli w katalogu nie ma zapisów takich jak w umowie, nie oznacza to, że dana umowa jest zgodna z prawem i nie zawiera zapisów niedozwolonych. Bardzo często banki modyfikowały treść postanowień abuzywnych, natomiast ich sens pozostawał taki sam.
W celu wyjaśnienia wątpliwości i przeanalizowania umowy zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią.
