Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie Profi Credit Slovakia (C-485/19), w którym udzielił odpowiedzi na pytania prejudycjalne skierowane przez Sąd Rejonowy w Preszowie na Słowacji. Sprawa dotyczyła słowackiego konsumenta, który dopiero po spłacie całości kredytu powziął informację o tym, że jego umowa zawierała klauzule abuzywne.
Szczegóły sprawy
Pytania słowackiego sądu odnosiły się m.in. do kwestii przedawnienia roszczeń. Słowacki system prawny przewiduje wobec konsumentów trzyletni termin przedawnienia, który liczony jest od chwili bezpodstawnego wzbogacenia. Zdarzeniem powodującym rozpoczęcie biegu terminu w sprawie przeciwko Profi Credit Slovakia, miała być zatem zapłata wykonana przez konsumenta z zamiarem wykonania umowy.
Sąd odsyłający podniósł, że trzyletni termin przedawnienia upływa również, jeżeli konsument nie był świadomy nieuczciwego charakteru postanowień umowy będącej źródłem bezpodstawnego wzbogacenia. W opinii sądu odsyłającego takie rozwiązanie mogło stać w sprzeczności z zagwarantowanym w art. 47 karty praw podstawowych UE prawem do skutecznej ochrony sądowej oraz mogło być niezgodne z orzecznictwem Trybunału dotyczącym ochrony konsumenta przewidzianej w dyrektywach 93/13 i 2008/48.
Stanowisko TSUE w kwestii przedawnienia roszczeń
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że zasady proceduralne, które wymagają, aby konsument wytoczył powództwo w terminie trzech lat od dnia wystąpienia bezpodstawnego wzbogacenia, naruszają zasadę skuteczności oraz utrudniają korzystanie z praw konsumenta przyznanych przez dyrektywę 93/13 lub dyrektywę 2008/48.
Trybunał wskazał, że bieg terminu przedawnienia roszczeń konsumenta nie rozpoczyna się z momentem uiszczenia zapłaty na rzecz przedsiębiorcy stosującego nieuczciwe postanowienia. Zdaniem Trybunału rozpoczyna on bieg od chwili, gdy konsument powziął wiedzę co do nieuczciwego charakteru warunków umownych.
Wpływ wyroku z dnia 22 kwietnia 2021 roku C-485/19 na sytuację kredytobiorców frankowych
Wyrok TSUE należy oceniać w odniesieniu do przedawnienia roszczeń frankowiczów oraz banków, wynikających z umów kredytowych zawierających odwołanie do waluty obcej. Niewątpliwie stanowi on przedsmak tego, czego możemy się spodziewać po wyroku TSUE w sprawie pytań prejudycjalnych Sądu Okręgowego w Gdańsku, którego ogłoszenie planowane jest na 29 kwietnia 2021 roku (C-19/20).
Zdaniem Rzecznika Finansowego, wyrok TSUE w sprawie Profi Credit Slovakia (C-485/19) należy stosować bezpośrednio do interpretacji polskich przepisów kodeksu cywilnego w zakresie rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia kredytów konsumenckich. Wyrok ten może zatem zwiększyć zakres dochodzonych roszczeń przeciwko bankom.
